خانه های تاریخی قمصر

در خصوص خانه های تاریخی قمصر می توان گفت: به علت خوش نشین بودن قمصر ـ از گذشته های دور ـ عمارت های اعیانی زیادی در مناطق دلپذیر، خاصه مسیر رودخانه احداث شده است كه در اثر بلایای طبیعی نظیر سیل وزلزله، اثری از آنها بر جای نمانده است؛ خاصه وقوع زلزله سال ۱۲۶۰ كه كم تر خانه ای سالم مانده است. اما در حال حاضر در محدوده محله تكچه كه از زمان صفویه در اثر احداث مسیر جدید آب رودخانه شكل می گیرد.
خانه های تاریخی زیادی وجود دارد؛ از جمله: خانه حاج مانده علی و احسانی ها و رفوئی ها . در این میان خانه حاج مانده علی از قدیمی ترین این خانه هاست و طبق تاریخ موجود بر روی تخته های سقف آن كه دوبار بازسازی آن را نوشته است.
تاریخ آن به سال ۱۲۶۰ (سال زلزله) بر می گردد. هم چنین خانه شكه عمدتا تاریخ ساخت آن را ۱۳۱۵ هـ ق ذكر می كنند. در این جا شایان ذكر است: این تاریخ ها مربوط به بازسازی سقف های این خانه ها بعد از زلزله است در صورتی كه ریشه ها و طرح و بنای اولیه آنها حداقل ۲۰۰ سال قدمت دارد زیرا كه خانه احسانی ها با توجه به جدید بودن آن نسبت به خانه حاج مانده علی، توسط حاج میزرا علی پدر حاج میرزا اقا احسان بنا شده كه حیات وی مربوط به ۱۵۰ سال پیش است. حاج میرزا آقا احسان خانه حاج مانده علی را بعد از مرگ وی خریداری می كند و اكنون به نام خانه احسانی ها در كنار آن است.
از این رو این خانه های تاریخی حداقل ۲۰۰ سال قدمت دارد و ما در حال حاضر به عنوان دو خانه احسانی ها از آنها نام می بریم و این دو خانه مهم ترین خانه های اعیانی و تاریخی قمصر است. این خانه ها به سبك ییلاقی با وسعت زیاد، ایوان های با شكوه و متعدد و عناصر مختلف سنتی، در چند طبقه بنا شده است، نقل است كه مستوفی الممالك قاجار نیز در سفر به قمصر در این خانه ها سكونت گزیده است.